De Zuid-Welshe vallei Rhondda was bijna honderd jaar lang een van de grootste mijnregio's ter wereld, maar na de turbulente sluitingen bleven slechts een handvol steenkoolmijnen bewaard.
Industrieel erfgoed
België ontpopte zich tijdens de industriële revolutie tot een economische grootmacht. Wat blijft er nog over van de industriële revolutie in België en daarbuiten?
Twee terrils met een gezamenlijke oppervlakte van 40 hectare zijn zowat de enige sporen die de steenkoolmijn van Gosson-Kessales heeft achtergelaten in het Luikse landschap.
Oude terrils beklimmen en industrieel erfgoed verkennen tijdens een 23 kilometer lange wandeltocht door Charleroi: dat kan met 'la Boucle Noire', een aftakking van het mijnwerkerspad GR412.
Twee metalen schachtbokken verheffen zich boven de rijhuizen langs de Rue de Marcinelle in Charleroi.
De toekomst van de interieurs van de kolenwasserijen 1 en 3 van Beringen staat op het spel.
De neomiddeleeuwse wasserij van Lamarmora beklimt de steile kustwanden van Masua in Sardinië.
De bodem van Sardinië bulkt van de delfstoffen en dat was in de heuvels bij het dorpje Gonnesa niet anders. Halfweg 19de eeuw ontdekten enkele ondernemers er zinkerts.
Aan de rand van het bos van Saint-Ghislain in Dour rusten de betonnen restanten van de steenkoolmijn van Sauwartan, gesloten in 1938.
Karlshorst heeft niet alleen een voormalige luchthaven in petto, maar ook een tot een landschapspark omgetoverd rangeerstation en een verdwenen zeppelinloods.
Rond 1880 was het Berlijnse kopstation Anhalter Bahnhof een van de grootste stations van Europa, maar schade tijdens de Tweede Wereldoorlog en de splitsing van Berlijn gaven het station de genadeslag.
Dwars door de rotspartij waarop de kasteelruïne van de graven van Dalhem rust, werd begin twintigste eeuw een ruim 140 meter lange tunnel uitgegraven voor de aanleg van buurtspoorweg 466 tussen Luik en 's-Gravenvoeren.
Eind negentiende eeuw werd tussen Tamines en Mettet, beiden in de provincie Namen, spoorlijn 150 aangelegd. Treinen rijden er al sinds de jaren zestig niet meer, wel nog fietsen.
Tot halfweg de 20ste eeuw stootte je in elke stad op een gasmeter. Nu zijn die metalen skeletten grotendeels verdwenen uit het straatbeeld.
Chemiebedrijf Kuhlmann in de Gentse haven ging in 2009 op de fles, net geen 100 jaar na zijn oprichting.
Een industrieterrein dat sinds midden de 19de eeuw een van de oudste gasfabrieken van België huisvestte, wordt vertimmerd tot een nieuwe stadswijk in Gent.
Chemiewerk Rüdersdorf ziet het levenslicht in 1899 als een cementfabriek vlakbij de kalkgroeves van de stad.
Het Bijgaardehof, de vroegere plaats waar monniken van de Sint-Baafsabdij tijdens de middeleeuwen bijen kweekten, werd eind negentiende eeuw bedolven onder de gebouwen van spinnerij Baertsoen et Buysse.
Wie Ninove zegt, zegt lucifers. De Ninovieters waren de belangrijkste lucifermakers van België en wie geen stekskes maakte, ging aan de slag in de textielindustrie langs de Dender of pendelde naar de Borinage.
De Dender stort je van een industrieel landschap in Aalst vol textielfabrieken, mouterijen en silo's tot in een groene oase waar ophaalbruggen en sluizen de cadans aangeven.
De vroegere touwslagerij 'Filature & Corderie de Hamme' opende tijdens Open Monumentendag voor een laatste keer zijn deuren voor het grote publiek.
Het heeft veel weg van een stukje ongerepte natuur maar schijn bedriegt: op een groene heide langs het kanaal werd in 1912 de Fours à Coke de Vilvorde uit de grond gestampt.
Van de cokesfabriek Alma in het Duitse Gelsenkirchen zijn alleen de administratieve gebouwen behouden, toch herken je er nog de hand in van industriearchitect Fritz Schupp.
In 1993 is de cokesfabriek "Kokerei Zollverein" al aan het einde van zijn Latijn: de staalcrisis van de jaren 90 doet de vraag naar cokes wegsmelten.
De cokesfabriek Schwelgern, opgetrokken in 2003 langs de Rijn in Duisburg, is een van de modernste, milieuvriendelijkste en grootste cokesfabrieken ter wereld.
Anderhalve eeuw geleden waren het geen Russische soldaten, maar Belgische ingenieurs en industriëlen die Oekraïne overspoelden. In de tweede helft van de negentiende eeuw werden in het Donetsbekken in het toenmalige zuiden van Rusland namelijk rijke steenkooladers aangeboord.
John Cockerill (en de rest van zijn familie) joegen België, Nederland, Pruisen en Frankrijk begin 19e eeuw het tijdperk van de industriële revolutie in. In het straatbeeld van Seraing en Brussel duiken nog verschillende beelden op die de 'vader van de arbeiders' eert.
Waals erfgoed minister Valérie De Bue heeft de knoop ontward: hoogoven 4 in Charleroi wordt niet beschermd.
240 meter lang en 12 meter hoog is deze massieve blok beton. Ooit vormde het de voorraadkast met ertsen en steenkool voor de staalfabriek Schalker Verein, nu liggen er zonnepanelen op het dak ervan.
Een halve eeuw vocht het betonnen skelet van Cimenterie Delwart tegen de oprukkende natuur, maar vandaag krijgt de cementfabriek een nieuwe invulling.
In Rampskapelle bij Nieuwpoort rees in 1905 een baksteenfabriek uit de grond die vier jaar later in handen kwam van 'Céramiques et Briqueteries Mécaniques du Littoral'.
De flank van het bos van Cul du Mont is bezaaid met ruïnes van de leisteengroeve Linglé.
Het Supramontegebergte in Sardinië is niet alleen bezaaid met sporen van onze voorouders uit het Mesolithicum en het Neolithicum, ook de moderne mens heeft er zijn stempel gedrukt.
Tot de elfde eeuw lag Duisburg direct aan de Rijn, maar nadat de loop van de stroom veranderde, verloor de Hanzestad zijn belangrijkste troef. Handelaars trokken weg en Duisburg werd ingepalmd door boeren en monniken.
Event
Op vrijdag 8 juli 2022 brengen de Vrienden van het Industriemuseum een bezoek aan de Stukwerkers in Gent, het oudste nog actieve bedrijf in Gent, en voor zover bekend zelfs België.
Wie Ninove zegt, zegt lucifers. De Ninovieters waren de belangrijkste lucifermakers van België en wie geen stekskes maakte, ging aan de slag in de textielindustrie langs de Dender of pendelde naar de Borinage.
Het Waasland was ooit een broeinest van scheepswerven. De laatst actieve werf, de Chantier Naval de Rupelmonde, sloot in 1996 de deuren.
Karlshorst heeft niet alleen een voormalige luchthaven in petto, maar ook een tot een landschapspark omgetoverd rangeerstation en een verdwenen zeppelinloods.
De Spuikom in Oostende veranderde tijdens de Eerste Wereldoorlog in een militaire luchtmachtbasis. Het Duitse leger stampte er begin 1917 namelijk het Seeflugstation Flandern II uit de grond om de haven van Oostende te verdedigen tegen Engelse aanvallen.
De 1,5 kilometer lange start- en landingsbaan van de luchthaven van Tortoli-Arabatax eindigt op luttele meters voor het strand van San Gemiliano.
Voormalige militaire luchthaven van de Britse luchtmacht in het Duitse Wildenrath.
In het Duitse Peenemünde, het rakettestcentrum van de nazi's, werd vanaf 1939 een steenkoolcentrale opgericht om de energie-intensieve productie van vloeibare zuurstof mogelijk te maken - de brandstof voor de V2-raket.
De oevers van de Spree in de Berlijnse wijk Oberschöneweide werden eind negentiende eeuw overspoeld door werkplaatsen die vooral inzetten op de electronica-industrie.
Met de bouw van een turbinefabriek voor AEG in Berlijn maakte architect Peter Behrens komaf met de kantelen, bakstenen gevels en torentjes die de industriële architectuur tot dan kenmerkten.
In 1837 stampte August Borsig aan de Chausseestraße in Berlijn een werkplaats uit de grond waar hij drie jaar later zijn eerste locomotief in elkaar schroefde, de eerste van vele.
Met de sluiting van de ijzeren schachtbok van Saint-Quentin in 1971 kwam ook een einde aan de ontginning van leisteen in het Franse Rimogne.
De broers Charles James en John Cockerill vingen in 1825 een concessie van de Nederlandse koning Willem I om in Plombières op zoek te gaan naar looderts.
150 jaar zinkverwerking heeft zijn sporen nagelaten in het Italiaanse Monteponi: de aarde kleurt rood en de heuvelflanken zijn gegarneerd met ruïnes van de Miniera di Monteponi.
Midden 19de eeuw groeide het beboste niemandsland rond Montevecchio uit tot een van de grootste mijnimperia van Sardinië.
Een 941 meter lang aquaduct strekt zich uit over de vallei van Alcântara in de Portugese hoofdstad Lissabon.
De bakstenen torens van maalderij Dossche flankeren de boorden van de Leie in Deinze. Tot 2019 werden er bakkerijgrondstoffen geproduceerd.
In de Antwerpse haven is de afbraak van de betonnen graansilo van het SAMGA-complex volop bezig.
Langs het Verbindingskanaal in Gent rees eind 19de eeuw een bakstenen complex uit de grond waar graan vermalen werd.
In het Duitse Peenemünde, het rakettestcentrum van de nazi's, werd vanaf 1939 een steenkoolcentrale opgericht om de energie-intensieve productie van vloeibare zuurstof mogelijk te maken - de brandstof voor de V2-raket.
Wales' grootste optische telescoop stond sinds de jaren 90 aan de kustlijn van Swansea. Maar toen de gemeente de huur verhoogde, was het gedaan met naar de sterren te kijken.
Een 5 meter dikke, betonnen koepel beschermt het door dwangarbeiders in 1943 uitgegraven onderaardse complex voor de opslag en lancering van Duitse V2-raketten.
In het Duitse visserdorpje Peenemünde aan de Oostzee streken vanaf 1936 honderden wetenschappers, ingenieurs en technici neer om de V2-raket te ontwikkelen en te testen.
De hellingbanen voor deze ondergrondse parkeergarage werden bijna honderd jaar geleden uitgegraven en volgegoten met beton.
In plaats van voorbijrazende auto's en vrachtwagens, groeit er gras, bomen en struiken op de A103-snelweg in het Berlijnse Schöneberg.
Vrachtwagens en auto's razen over de brug van Estaimpuis richting Kortrijk of Doornik. Maar onder de brug tref je alleen een verkeersvrije weide aan.
Een krakkemikkige kabelbaan uit 1927 is het enige wat herinnert aan de kopermijn Cwym Bychan in Wales.
Advertenties
