Met zijn drie steenkoolmijnen was de Duitse stad Herten lange tijd de grootste mijnstad van Europa. Schlägel Eisen is een van de mijnen die je er nog terugvindt.
Industrieel erfgoed
België ontpopte zich tijdens de industriële revolutie tot een economische grootmacht. Wat blijft er nog over van de industriële revolutie in België en daarbuiten?
Tussen de relicten van steenkoolmijn Zeche Nordstern werd na de stillegging ervan in 1986 het landschapspark Nordstern aangelegd.
De Zuid-Welshe vallei Rhondda was bijna honderd jaar lang een van de grootste mijnregio's ter wereld, maar na de turbulente sluitingen bleven slechts een handvol steenkoolmijnen bewaard.
Twee terrils met een gezamenlijke oppervlakte van 40 hectare zijn zowat de enige sporen die de steenkoolmijn van Gosson-Kessales heeft achtergelaten in het Luikse landschap.
De toekomst van de interieurs van de kolenwasserijen 1 en 3 van Beringen staat op het spel.
De neomiddeleeuwse wasserij van Lamarmora beklimt de steile kustwanden van Masua in Sardinië.
De bodem van Sardinië bulkt van de delfstoffen en dat was in de heuvels bij het dorpje Gonnesa niet anders. Halfweg 19de eeuw ontdekten enkele ondernemers er zinkerts.
Aan de rand van het bos van Saint-Ghislain in Dour rusten de betonnen restanten van de steenkoolmijn van Sauwartan, gesloten in 1938.
De Borinage moet ooit het dichtste spoorwegnet ter wereld hebben gekend en dat had alles te maken met de grote concentratie aan steenkoolmijnen in de streek.
In 2001 bliezen de Europese staats- en regeringsleiders verzamelen in het koninklijk kasteel van Laken. Met hun samenkomst werd een honderd jaar oude droom van koning Leopold II werkelijkheid: van Laken een Paleis der Naties maken, de thuishaven van internationale conferenties.
De kasseistrook van Wallers naar Hélesmes speelt elk jaar een glansrol in Parijs-Roubaix. Tot honderd jaar geleden donderden wagons stampvol steenkool boven de kasseistrook.
Karlshorst heeft niet alleen een voormalige luchthaven in petto, maar ook een tot een landschapspark omgetoverd rangeerstation en een verdwenen zeppelinloods.
Tot halfweg de 20ste eeuw stootte je in elke stad op een gasmeter. Nu zijn die metalen skeletten grotendeels verdwenen uit het straatbeeld.
Chemiebedrijf Kuhlmann in de Gentse haven ging in 2009 op de fles, net geen 100 jaar na zijn oprichting.
Een industrieterrein dat sinds midden de 19de eeuw een van de oudste gasfabrieken van België huisvestte, wordt vertimmerd tot een nieuwe stadswijk in Gent.
Chemiewerk Rüdersdorf ziet het levenslicht in 1899 als een cementfabriek vlakbij de kalkgroeves van de stad.
Het Bijgaardehof, de vroegere plaats waar monniken van de Sint-Baafsabdij tijdens de middeleeuwen bijen kweekten, werd eind negentiende eeuw bedolven onder de gebouwen van spinnerij Baertsoen et Buysse.
Wie Ninove zegt, zegt lucifers. De Ninovieters waren de belangrijkste lucifermakers van België en wie geen stekskes maakte, ging aan de slag in de textielindustrie langs de Dender of pendelde naar de Borinage.
De Dender stort je van een industrieel landschap in Aalst vol textielfabrieken, mouterijen en silo's tot in een groene oase waar ophaalbruggen en sluizen de cadans aangeven.
De vroegere touwslagerij 'Filature & Corderie de Hamme' opende tijdens Open Monumentendag voor een laatste keer zijn deuren voor het grote publiek.
Het heeft veel weg van een stukje ongerepte natuur maar schijn bedriegt: op een groene heide langs het kanaal werd in 1912 de Fours à Coke de Vilvorde uit de grond gestampt.
Van de cokesfabriek Alma in het Duitse Gelsenkirchen zijn alleen de administratieve gebouwen behouden, toch herken je er nog de hand in van industriearchitect Fritz Schupp.
In 1993 is de cokesfabriek "Kokerei Zollverein" al aan het einde van zijn Latijn: de staalcrisis van de jaren 90 doet de vraag naar cokes wegsmelten.
De cokesfabriek Schwelgern, opgetrokken in 2003 langs de Rijn in Duisburg, is een van de modernste, milieuvriendelijkste en grootste cokesfabrieken ter wereld.
Boek
Het boek 'John Cockerill. Keizer van de industriële revolutie' vertelt het verhaal over het leven en werk van de industrieel John Cockerill. Zijn ambities waren dan ook groot. Héél groot. Hij introduceerde stoommachines, hoogovens, spoorstaven en treinen. Zo joeg hij België en bij uitbreiding het hele continent de industriële revolutie in.
Van de kabelbaan tussen de ijzermijn in het Franse Öttingen en de hoogovens van Terres Rouges in Differdange blijven slechts nog een dozijn pylonen over.
De hoogovens van Belval in Esch-sur-Alzette zijn de laatste relicten van de staalindustrie in het Groothertogdom Luxemburg. In 1997 werd de staalfabriek voorgoed stilgelegd om enkele jaren later als een feniks uit zijn as te herrijzen.
Met de dynamitering van de twee hoogovens van de Usine de Senelle verdwenen in de zomer van 1991 de laatste getuigen van het staalbekken in het Franse Longwy. Of toch bijna.
De Cockerillstraße in het Duitse Stolberg verklapt al dat de familie Cockerill zich begin negentiende eeuw ook in de buurt van Aken liet gelden.
Op een steenworp van het Sardijnse mijndorp Carbonia kom je de Calcidrata-fabriek tegen, een overblijfsel van de cementindustrie van weleer.
Een halve eeuw vocht het betonnen skelet van Cimenterie Delwart tegen de oprukkende natuur, maar vandaag krijgt de cementfabriek een nieuwe invulling.
In Rampskapelle bij Nieuwpoort rees in 1905 een baksteenfabriek uit de grond die vier jaar later in handen kwam van 'Céramiques et Briqueteries Mécaniques du Littoral'.
Umlauftank 2, kortweg UT2, is een onderzoeksfaciliteit van de Technische Universiteit van Berlijn om onder meer de hydrodynamica van schepen uit te testen.
Aan de voet van de kliffen van Kaap Arkona op het Duitse eiland Rügen liggen de restanten van een Pegelturm, ofwel een waterpeiltoren.
Event
Op vrijdag 8 juli 2022 brengen de Vrienden van het Industriemuseum een bezoek aan de Stukwerkers in Gent, het oudste nog actieve bedrijf in Gent, en voor zover bekend zelfs België.
Wie Ninove zegt, zegt lucifers. De Ninovieters waren de belangrijkste lucifermakers van België en wie geen stekskes maakte, ging aan de slag in de textielindustrie langs de Dender of pendelde naar de Borinage.
Karlshorst heeft niet alleen een voormalige luchthaven in petto, maar ook een tot een landschapspark omgetoverd rangeerstation en een verdwenen zeppelinloods.
De Spuikom in Oostende veranderde tijdens de Eerste Wereldoorlog in een militaire luchtmachtbasis. Het Duitse leger stampte er begin 1917 namelijk het Seeflugstation Flandern II uit de grond om de haven van Oostende te verdedigen tegen Engelse aanvallen.
De 1,5 kilometer lange start- en landingsbaan van de luchthaven van Tortoli-Arabatax eindigt op luttele meters voor het strand van San Gemiliano.
Voormalige militaire luchthaven van de Britse luchtmacht in het Duitse Wildenrath.
De Behrensbau is de kers op de taart van het Berlijnse industriegebied Oberschöneweide. Architect en AEG-ontwerper Peter Behrens zette er in 1917 de automobielfabriek Nationale Automobil Gesellschaft (NAG) neer, een dochteronderneming van AEG.
In het Duitse Peenemünde, het rakettestcentrum van de nazi's, werd vanaf 1939 een steenkoolcentrale opgericht om de energie-intensieve productie van vloeibare zuurstof mogelijk te maken - de brandstof voor de V2-raket.
De oevers van de Spree in de Berlijnse wijk Oberschöneweide werden eind negentiende eeuw overspoeld door werkplaatsen die vooral inzetten op de electronica-industrie.
Met de bouw van een turbinefabriek voor AEG in Berlijn maakte architect Peter Behrens komaf met de kantelen, bakstenen gevels en torentjes die de industriële architectuur tot dan kenmerkten.
Met de sluiting van de ijzeren schachtbok van Saint-Quentin in 1971 kwam ook een einde aan de ontginning van leisteen in het Franse Rimogne.
De broers Charles James en John Cockerill vingen in 1825 een concessie van de Nederlandse koning Willem I om in Plombières op zoek te gaan naar looderts.
150 jaar zinkverwerking heeft zijn sporen nagelaten in het Italiaanse Monteponi: de aarde kleurt rood en de heuvelflanken zijn gegarneerd met ruïnes van de Miniera di Monteponi.
Midden 19de eeuw groeide het beboste niemandsland rond Montevecchio uit tot een van de grootste mijnimperia van Sardinië.
Een 941 meter lang aquaduct strekt zich uit over de vallei van Alcântara in de Portugese hoofdstad Lissabon.
De bakstenen torens van maalderij Dossche flankeren de boorden van de Leie in Deinze. Tot 2019 werden er bakkerijgrondstoffen geproduceerd.
In de Antwerpse haven is de afbraak van de betonnen graansilo van het SAMGA-complex volop bezig.
Langs het Verbindingskanaal in Gent rees eind 19de eeuw een bakstenen complex uit de grond waar graan vermalen werd.
In het Duitse Peenemünde, het rakettestcentrum van de nazi's, werd vanaf 1939 een steenkoolcentrale opgericht om de energie-intensieve productie van vloeibare zuurstof mogelijk te maken - de brandstof voor de V2-raket.
Wales' grootste optische telescoop stond sinds de jaren 90 aan de kustlijn van Swansea. Maar toen de gemeente de huur verhoogde, was het gedaan met naar de sterren te kijken.
Een 5 meter dikke, betonnen koepel beschermt het door dwangarbeiders in 1943 uitgegraven onderaardse complex voor de opslag en lancering van Duitse V2-raketten.
In het Duitse visserdorpje Peenemünde aan de Oostzee streken vanaf 1936 honderden wetenschappers, ingenieurs en technici neer om de V2-raket te ontwikkelen en te testen.
Van de kabelbaan tussen de ijzermijn in het Franse Öttingen en de hoogovens van Terres Rouges in Differdange blijven slechts nog een dozijn pylonen over.
Minder files en minder vrachtwagens door het centrum. Aan nobele bedoelingen geen gebrek toen de burgemeester van een Waalse gemeente begin deze eeuw plannen ontvouwde om een nieuwe, drie kilometer lange bypass aan te leggen tussen het op- en afrittencomplex van de snelweg en het industriepark.
In 1911 werd een halve kilometer lange voetgangers- en autotunnel gegraven die het centrum van Hamburg verbindt met de haven aan de overkant van de rivier de Elbe.
De hellingbanen voor deze ondergrondse parkeergarage werden bijna honderd jaar geleden uitgegraven en volgegoten met beton.
