stoomzagerij

Stoomzagerij Laakdal

Van boomstam tot appelsienkistjes

Een houtzagerij oprichten leek het verste van zijn gedachten. Toch was het net dat waar molenaar Alfons Beyens zich in 1902 aan waagde.

Met zijn armgasmotor die op cokes draaide, maalde Beyens het graan van landbouwers uit het dorp. Al snel bleek dat ze ook nood hadden aan gezaagd hout voor hun stallen en weidepalen. Daarop besliste Beyens een eerste boomzaag aan te kopen. Na de Eerste Wereldoorlog kocht hij een tweede boomzaag aan en ging zijn zaakje aan het rollen.

Zijn drie zonen, Eugeen, Constant en Theofiel, namen in 1929 de teugels van het familiebedrijf over. Zij breidden de stoomzagerij uit met de bakstenen fabrieksgebouwen, stoommachine en schoorsteen die tot vandaag het uitzicht bepalen.

In de zaaghallen werden tientallen machines van Belgische makelij aangerukt om boomstammen te verzagen, waaronder toestellen van de Vilvoordse lintzaagfabrikant Louis Brenta.

Verpletterd

Ongevallen waren schering en inslag. Met de regelmaat van de klok raakten arbeiders gekwetst aan handen of voeten als ze in een zaagmachine terechtkwamen. In 1949 kreeg een arbeider dan weer een rollende boomstam over zijn been waardoor zijn voet verpletterd werd. 

Op het einde van datzelfde jaar brak brand uit door kortsluiting. Een grote ramp werd vermeden doordat het vuur tijdig werd opgemerkt.

Stoommachine Nolet

Om de machines aan te drijven werd een stoommachine geïnstalleerd van De Nobele, Nolet & Bracq uit Gent, een fusiebedrijf dat het licht zag tijdens het laatste decennium van de negentiende eeuw. Het bedrijf aan de Keizerspoort bouwde onder meer stoommachines, maar ook hydraulische persen en maalderijen.

De stoommachine had tegen 1953 zijn beste tijd gehad en werd vervangen door elektrische stroom. Tot eind jaren tachtig bleven de zagen op volle toeren draaien en werd maathout gezaagd voor de abdij van Averbode, hout voor paletten en voor appelsienkistjes voor Palestina. 

Woonwijk

De snoeiharde concurrentie uit Oost-Europa en Wallonië in combinatie met de minder gunstige liggen te midden van een woonwijk gaf de stoomzagerij in de jaren negentig de doodsteek.

Gerestaureerd

Na de sluiting stond de zagerij jarenlang te verkommeren. Daar kwam pas verandering in toen de gemeente Laakdal het gebouw op de kop tikte. De restauratie werd in 2019 afgerond.

Een van de gerestaureerde werkplaatsen geeft vandaag ook onderdak aan elektrische eTuktuks waarmee je van de paasvakantie tot en met de herfstvakantie de streek kan verkennen via uitgestippelde routes.

Uniek in België

De stoomzagerij illustreert nu de technologische ontwikkelingen van begin twintigste eeuw in een houtzagerij aan de hand van de bewaarde machines en werd in 1993 om die reden ook beschermd als monument.

Hoe kan ik deze plaats bezoeken?

Deze info is alleen toegankelijk voor Plus-gebruikers. Als Plus-gebruiker:

  • Ontdek je het adres, gps-coördinaten en bezoekinstructies. Benieuwd? Bekijk een voorbeeld.
  • Krijg je toegang tot de kaart met 600 bestemmingen.
  • Ontvang je digitale reisgidsen, uitgestippelde routes voor wandelaars en fietsers, kortingen bij musea en toegang tot de nieuwste verhalen.

Krijg toegang 29,90 euro voor een heel jaar

Vind alle Plus-voordelen op een rijtje. Ben je al plus? Meld je aan

Plus-gebruikers geven Industriecultuur.be een gemiddelde score van 4,3/5!

 

Meer artikels over