Kempens mijnbekken

Het hoofdgebouw van de mijn van Waterschei verbergt niet alleen de vroegere mijninstallaties achter zijn monumentale rug, maar ook terrils en een kolenspoor naar nergens.

Het Kempens mijnbekken in de Belgische provincie Limburg telde geen zes, maar zeven steenkoolmijnen. De mijn van Zwartberg is echter als enige volledig van de kaart verdwenen.

De monumentale kolenwasserij van Beringen is het uithangbord van de steenkoolmijn van Beringen. Toch werden de vier vleugels van het complex jarenlang met sloop bedreigd. In 2023 kreeg het project be-NATURE echter groen licht.

De uitrol van het Limburgse mijnbekken ging niet alleen gepaard met de aanleg van spoorwegen, de oprichting van mijngebouwen en hele tuinwijken, ook gemeenschappelijke voorzieningen zagen het licht, zoals zaal De Kring in Waterschei.

Op de plaats waar de Leuvense hoogleraar geologie en mijnbouw André Dumont vanaf 1901 de Limburgse bodem omwoelde in de hoop steenkool te vinden, herinnert een monument aan zijn vondst.

Toen Limburg begin 20e eeuw het eldorado werd van België en steenkoolmijnen uit de grond rezen als paddenstoelen, verschenen in hun kielzog ook tuinwijken, ingenieurs- en directeurswoningen.

Om de miljoenen tonnen steenkool die werden boven gevist uit de zeven Limburgse mijnen ergens kwijt te geraken, zigzagde een kolenspoor van de ene koolmijn naar de andere.

Met zijn twee schachtbokken, watertorens, badzalen, kolenwasserijen en losvloeren is de steenkoolmijn van Beringen de meest complete mijnsite van Limburg.

In 1917, meer dan een eeuw geleden, gooide Winterslag als eerste Kempense mijn de poorten open.

Een wirwar van spoorwegen dooraderde het Limburgse kolengebied om de miljoenen tonnen steenkool weg te voeren richting havens en hoogovens. De kolenwagons zijn verdwenen, maar oude stations en sporen herinneren aan het drukke verkeer van weleer.

De Charbonnages André Dumont-sous Asch, zo heet de mijn van Waterschei voluit. Een eerbetoon aan professor Dumont, de geoloog die in As op de steenkoollagen in de Kempense ondergrond stootte.

Vier betonnen koeltorens flankeren de vroegere elektriciteitscentrale van de mijn van Beringen en zijn de enige bewaarde mijnkoeltorens in de Limburgse mijnstreek.