Motorrijtuig M3

Trams in Kiruna

Ooit het meest noordelijke tramnet ter wereld

Toen het Zweedse mijnbedrijf LKAB in 1903 besliste om een elektrische tramlijn aan te leggen in het jonge mijnstadje Kiruna, was dat niet zomaar een luxueus hebbeding, maar pure noodzaak.

De ijzerertsmijnen lagen immers een eindje stappen van de stad. Zeker tijdens de wintermaanden was die tocht geen pretje. Mijnwerkers moesten door het duister en de hopen sneeuw naar het werk ploeteren. 

Woon-werkverkeer

De opening van een 2,3 kilometer lange, elektrische tramlijn in 1907 zorgde voor vlotter woon-werkverkeer. Al snel volgden uitbreidingen. Kiruna was in volle ontwikkeling en het tramnet werd verlengd naar de nieuwe woonwijken. Het net bereikte rond 1925 zijn grootste omvang met 4,6 kilometer rails, goed voor een rit van 18 minuten. 

Sneeuwstormen

Toch bleven de winters meedogenloos toeslaan. Om te verhinderen dat ook de trams kwamen vast te zetten in de sneeuw, werd de vloot versterkt met een sneeuwblazer die de sporen moest vrijhouden tijdens sneeuwstormen. Vanaf 1941 werden trams zelfs ondergronds ingezet: in de ijzermijn reden elektrische wagens om arbeiders en materiaal te vervoeren. 

Boven de grond begon de wereld stilaan te veranderen. De jaren vijftig brachten experimenten met bussen. Een schot in de roos. Bussen bleken sneller en flexibeler dan trams. Op 29 mei 1958 reed dan ook de laatste tram door Kiruna. Ook de ondergrondse tramlijnen verdwenen enkele jaren later.

75 jaar trams

Voor de 75e verjaardag van het tramvervoer in Kiruna restaureerde mijnbedrijf LKAB in 1984 motorwagen M3 (gebouwd in 1908 door de Zweedse constructeur Waggonfabrik) en legde het een 1,8 kilometer lange museumlijn aan. 

Gedurende enkele zomers ratelden opnieuw trams door de stad, tot in 1993 ook deze sporen moesten verdwijnen. De mijnactiviteiten hadden scheuren in de bodem veroorzaakt wat het verder gebruik van de tramlijn onmogelijk maakte.

Tramvloot

Vandaag zijn de rails verdwenen, maar enkele voertuigen bleven bewaard. De tramvloot telde oorspronkelijk tien motorrijtuigen en negen reizigerswagons. Zowel Motorwagen M3 en reizigerswagon S3 bleven bewaard in Kiruna, motorwagen M1 vond onderdak in het Nationaal Trammuseum van Malmköping.

Krijg nu toegang tot alle insider informatie

De praktische info is alleen toegankelijk voor Plus-leden. Als Plusser:

  • Ontdek je het adres, gps-coördinaten en achtergrondinformatie. Bekijk een voorbeeld.
  • Krijg je onbeperkt toegang tot de kaart met 700 locaties en lees je als eerste de nieuwste verhalen.
  • Ontvang je digitale reisgidsen, uitgestippelde routes en kortingen bij musea.
  • Steun je dit platform zodat we kunnen blijven groeien.

Krijg toegang tot Plus >> € 39,90 voor een heel jaar

Vind alle Plus-voordelen op een rijtje. Ben je al plus? Meld je aan

Plus-gebruikers geven Industriecultuur.be een gemiddelde score van 4,3/5!

 

Meer artikels over