betonnen schachtbok van Micheroux in Luik

Story

Gestorven in het harnas: architect Charles Tournay

De naam Charles Tournay doet misschien niet meteen een belletje rinkelen, zijn bouwwerken daarentegen genieten iets meer bekendheid.

Tournay werd in 1883 geboren in de Luxemburgse stad Nassogne. In 1912, op 29-jarige leeftijd, liet hij voor het eerst van zich horen toen hij de ventilatieschacht van de mijn Espérance in het Luikse Montegnée optrok in gewapend beton, een Europese en misschien wel wereldwijde primeur. In 1914 ontwierp hij een betonnen schachtbok voor de mijn van Micheroux (foto Publiek Domein).

Beton in plaats van metaal

Daarna stond er geen maat meer op zijn bouwwoede. Hij specialiseerde zich in het ontwerp van schachtbokken in gewapend beton. Uit zijn onderzoek bleken die een prima alternatief voor de metalen exemplaren die tot dan toe werden opgetrokken, bovendien bleken ze minstens 50% goedkoper om te bouwen

Noord-Franse mijnbekken

Onder meer de schacht van Dutemple in de Franse stad Valenciennes werd door hem opgetrokken in 1920 en is tot vandaag bewaard.

In het Noord-Franse mijnbekken trok hij in 1921 nog een tweede van drie bewaarde betonnen schachtbokken op, namelijk dicht bij Douai. Deze mijn is zwaar vervallen, maar wordt binnenkort via de Loto du Patrimoine gerenoveerd.

Ronchamp

Vier jaar later zette hij zijn meest in het oog springende schachtbok neer bij de steenkoolmijn Puits Sainte-Marie. Wie op weg is naar de top van de Colline Notre-Dame du Haut in het Franse Ronchamp om de kapel van le Corbusier te bezoeken, komt aan de voet van de berg dit andere betonnen monument tegen.

Beton in de Borinage

Rond 1927 trok hij in het Belgische Dour een volledig in beton gebouwde koolmijn en kolenwasserij op. Samen met de resten van de schacht in Ciply vormt het de enige betonnen mijnschacht van de Borinage.

Een jaar later richtte hij een betonnen schachtbok op voor de kalimijn van Anna Ouest in de Alsace, een toren die vernield werd tijdens geallieerde bombardementen in de Tweede Wereldoorlog. 

Val van 20 meter

Op donderdag 9 maart 1939 kwam Tournay op 54-jarige leeftijd aan zijn einde. Om 7u50 tuimelde hij van een stelling op de bouwwerf van de betonnen schachtbok van Puits Ricard in het Franse La Grand-Combe. Tournay viel twintig meter naar beneden en was op slag dood

Alleen de betonnen torens herinneren nog aan zijn doorbraak met gewapend beton als bouwmateriaal, maar zijn naam is vervaagd in de tijd.

Ontvang nog meer stories en events in je mailbox!

  • Ontvang net als bijna 1.500 andere abonnees regelmatig nieuwe erfgoedverhalen in je mailbox.
  • Blijf op de hoogte van events, nieuwe bestemmingen en rondleidingen.
  • Krijg als nieuwe abonnee een gratis digitale reisgids van 30 bladzijden vol erfgoedtips waarmee je zelf op pad kunt.

Na je inschrijving ontvang je nog een e-mail met daarin een bevestigingslink die je moet aanklikken. Niets ontvangen? Check je folder 'ongewenste mail'.

Meer artikels over

Lees nog meer stories