Grube Velsen

Het Saarland groeide vanaf de negentiende eeuw uit tot een van de meest geïndustrialiseerde regio's van het Koninkrijk Pruisen met kleppers als staalfabriek Völklinger Hütte en steenkoolmijnen Grube Reden en Grube Göttelborn. 

In 1899 begon de aanleg van nieuwkomer Grube Velsen, een sober ensemble met symmetrische gevels, een minimum aan decoratie en gebouwen die gezag en betrouwbaarheid uitstraalden. Een schoolvoorbeeld van Pruisische architectuur. Het complex werd ook nog eens vernoemd naar Gustav von Velsen, op dat moment het hoofd van de Pruisische mijnbouwadministratie.

Uitbreidingen

De expansie was het gevolg van de Eerste Wereldoorlog, toen de Saarlandse mijnindustrie een versnelling hoger schakelde om steenkool te leveren voor de oorlogsindustrie. 

De mijn kwam zonder kleerscheuren uit WOI, maar in 1926 kwam de activiteit even tot stilstand nadat een zware brand uitbrak onder de grond. Zelfs na verschillende dagen kreeg de brandweer de vuurhaard niet geblust, waarop alle tunnels dan maar onder water werden gezet. Daardoor zaten 4.000 mijnwerkers tijdelijk zonder werk.

Miljoen ton steenkool

Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog bereikte Gustav I zijn maximale diepte, namelijk 843 meter onder de grond. Dankzij de stelselmatige uitbreidingen bereikte de productie tijdens de oorlogsjaren voor het eerst de de mijlpaal van een miljoen ton geproduceerde steenkool.

In de naoorlogse jaren mocht de Saarlandse mijnregio nog één keer schitteren, namelijk tijdens de snelle economische wederopbouw en groei, het zogeheten Duitse Wirtschaftswunder. In die tijd werd de liftkooi van Gustav I vervangen door een skip, een container die ondergronds kon worden volgestort met steenkool, een veel efficiënter systeem dan telkens kolenwagentjes in een kooi te moeten rollen. 

Sloop

Vanaf de jaren 1960 raakt de mijnindustrie in moeilijke papieren, onder meer door de opkomst van andere energiebronnen: olie en gas. Grube Velsen werd daarom samengevoegd met Grube Warndt, een nabijgelegen mijn. Velsen verloor langzaam maar zeker zijn pluimen. Gustav I werd in de jaren zeventig opgevuld en de schachtbok verdween daarna roemloos van het toneel. 

Administratief gebouw

Nadat Grube Warndt in 2005 voorgoed uitdoofde, sloot ook Velsen. Tot dan werd Gustav II nog gebruikt als ventilatie- en liftschacht voor de nabijgelegen Grube Warndt. Toch is de mijn na de sluiting geen dooie boel geworden. 

Weliswaar verdwenen het ketelhuis en de koeltoren tegen de vlakte om plaats te ruimen voor een afvalverwerkend bedrijf, maar veel bleef bewaard, zoals de schachtbok Gustav II en het ophaalgebouw met bewaarde stoommachines die als monument zijn beschermd. 

Glück auf!

Daar tegenover strekt zich het administratief gebouw uit dat het badhuis en de lampenzaal huisvestte. Een hamer en moker, het mijnwerkerssymbool bij uitstek, sieren de toren, en worden geflankeerd door de mijnwerkersbegroeting Glück Auf! Verder kom je een poortgebouw tegen en voormalige paardenstallen. 

Aspirant-mijnwerkers

Een schuilkelder voor de mijnwerkers werd na de Tweede Wereldoorlog vertimmerd tot een opleidingsmijn waar duizenden aspirant-mijnwerkers tot 2011 werden opgeleid vooraleer ze ondergronds werden losgelaten. De galerijen geven vandaag onderdak aan een bezoekerscentrum. Je krijgt er de transportbanden en boorinstallaties te zien en te horen.