Metalen schachtbok bovenop de Malakofftoren

Prosper-Haniel

Architecturaal unicum in Bottrop

Steenkoolmijn Prosper was de langst actieve mijn van het Duitse Ruhrgebied. De mijngigant kreeg in de negentiende eeuw de naam van zijn directeur, hertog Prosper Ludwig von Arenberg.

Enkele jaren na zijn oprichting in 1856 werd de mijn uitgebreid met een tweede put. De schacht boven deze put werd een architecturaal unicum. Hij bestaat uit een Malakofftoren waarop later een metalen schachtbok werd gebouwd. De Malakofftoren dateert uit de jaren 1870 en was typisch voor het Ruhrgebied. 

Je vond ruim honderd dergelijke bakstenen torens terug boven de putten. Ze waren een dertigtal meter hoog en hadden soms wel tot drie meter dikke muren om het gewicht van de ophaalmachines en liften te kunnen torsen. Wat de Malakofftoren van Bergwerk Prosper II bijzonder maakt, is de metalen schachtbok die er begin twintigste eeuw bovenop werd gebouwd.

Kracht en monumentaliteit 

De Malakofftorens kregen hun koosnaampje pas nadat ze niet meer gebouwd werden, namelijk in 1902. Toen nam mijnbouwkundige Wilhelm Koschwitz als eerste de term ‘Malakoff’ in de mond. Die naam verwees naar de bakstenen torens die her en der in Europa uit de grond rezen als herinnering aan de slag bij Malakoff. Het fort van Malakoff was een vestigingswerk in Sebastopol dat tijdens de Krimoorlog een hoofdrol speelde. 

Tijdens de slag bij Malachov (of Malakoff) slaagden de geallieerde Franse en Engelse legers er namelijk in om in 1855 de Russen een kopje kleiner te maken. De zege leidde tot de val van Sebastopol, de Russische marinehaven aan de Zwarte Zee, en het einde van de Krimoorlog. 

De slag werd in het lang en het breed uitgesmeerd in de westerse media en al snel werd de term ‘Malakoff’ synoniem voor iets onverslaanbaars, voor kracht en monumentaliteit. In het Ruhrgebied zijn vandaag nog dertien zulke Malakofftorens bewaard. Het bekendste voorbeeld van zo’n Malakofftoren in België is het mijnghebouw van Hasard in Cheratte, in Nederland is dat het schachtgebouw van de Oranje-Naussaumijn in Heerlen.

'Prosperberg' 

De productie in put II werd in 1974 stopgezet, meer bepaald toen Prosper samensmolt met de mijnen van de familie Haniel (vandaar de nieuwe benaming Prosper-Haniel). Het mijncomplex bleef wel bewaard. Sinds 1988 is het duo van de bakstenen toren en de metalen schachtbok beschermd als monument. 

Andere putten van Prosper-Haniel bleven langer actief, zoals de 'Prosperberg'. In 1984 werd namelijk op deze plaats een meer dan 3 kilometer lange tunnel werd geboord die uiteindelijk uitmondde in de mijnaders 786 meter onder de grond. Door de koker van Prosper Förderberg liep een transportband die de steenkool boven de grond bracht, met terreinwagens konden mijnwerkers in de ondergrond afdalen.

De mijn van Prosper-Haniel was actief tot op 21 december 2018. Toen werd in Zeche Frans Haniel van mijngroep Prosper-Haniel een punt gezet achter de steenkoolproductie in het bijzijn van de Duitse bondspresident Frank-Walter Steinmeier.

Hoe kan ik deze plaats bezoeken?

De praktische bezoekinfo is alleen toegankelijk voor Plus-gebruikers. Als Plus-gebruiker:

  • Ontdek je het adres, gps-coördinaten en bezoekinstructies. Bekijk een voorbeeld.
  • Krijg je toegang tot de kaart met 600 bestemmingen.
  • Ontvang je digitale reisgidsen, uitgestippelde routes, maar ook
  • kortingen bij musea en
  • als eerste toegang tot de nieuwste verhalen.

Word nu Plus >> 29,90 euro voor een heel jaar

Vind alle Plus-voordelen op een rijtje. Ben je al plus? Meld je aan

Plus-gebruikers geven Industriecultuur.be een gemiddelde score van 4,3/5!