Cementfabriek en -groeve van ENCI

ENCI

Mergelgroeve bij Maastricht

Net geen honderd jaar nadat ENCI kalksteen begon te winnen uit de Sint-Pietersberg, wordt de groeve teruggegeven aan de natuur.

ENCI, voluit Eerste Nederlandse Cement Industrie, begon in 1926 met de mergel of kalksteen op te graven uit de Sint-Pietersberg. Het cementbedrijf was daarmee zeker niet de eerste: al eeuwenlang werd de mergel via ondergrondse tunnels uitgezaagd. ENCI pakte het echter anders aan: in plaats van in tunnels te klauteren, groef het de berg af om de mergel bloot te leggen.

Definitief einde

ENCI verwerkte de kalksteen tot cement door het in ovens te verhitten. Het werd de grootste cementfabriek van Europa. Tot op 1 juli 2018. Toen werd de mergelwinning stopgezet. Voortaan werden klinkerstenen uit het Belgische Antoing aangevoerd om te vermalen tot allerlei soorten cement. Maar ook de cementproductie werd in 2020 op halt gezet. Daarmee kwam een einde aan honderd jaar cementproductie op de Sint-Pietersberg. 

Rijksmonument

Aangezien de achtergebleven fabrieksinstallaties met sloop werden bedreigd, werd de cultuurhistorische waarde in kaart gebracht door de Nederlandse Raad van Cultuur. Zij suggereren om het cementmolen- en verpakkingsgebouw, de grondstoffenhal, oven 8 en het hoofdkantoor te beschermen als monument. 

Hun motivatie? 'De Eerste Nederlandse Cement Industrie in Maastricht was cruciaal voor de (weder)opbouw van Nederland na de Tweede Wereldoorlog en de situering van het fabriekscomplex en de groeve in de Sint Pietersberg is volstrekt uniek'

Zwemverbod

In april 2017 gooide de Stichting Ontwikkelingsmaatschappij ENCI-gebied de deuren open voor het grote publiek. Het werd een complete overrompeling. De natuurlijke zwemplas lokte duizenden bezoekers en na twee maanden werd de groeve gesloten vanwege parkeerproblemen, vandalisme en zwerfvuil. Pas een jaar later waren bezoekers terug welkom, maar zwemmen is nu verboden.

Het Nederlandse Natuurmonumenten, dat de groeve beheert, heeft de onder water gelopen groeve nu omgetoverd in een natuurgebied. Wandelpaden slingeren door de 135 hectare grote groeve en bieden je een mooi zicht op de voormalige cementfabriek. 

De wandelpaden leiden je langs de steilwanden, oude geologische formaties en naar een 215 treden tellende trap richting uitzichtsplatform dat eind 2015 werd gebouwd. De groeve werkt trouwens ook als een magneet op geologen omdat het interessante gesteenten, zoals vuursteen, verbergt.

Niet zelden komen ook fossielen uit het Krijt bloot te liggen, zoals het skelet van een mosasaurus of een prognathodon, een uitgestorven reuzenhagedis.

Hoe kan ik deze plaats bezoeken?

Deze info is alleen toegankelijk voor Plus-gebruikers. Als Plus-gebruiker:

  • Ontdek je het adres, gps-coördinaten en bezoekinstructies. Benieuwd? Bekijk een voorbeeld.
  • Krijg je toegang tot de kaart met 600 bestemmingen.
  • Ontvang je digitale reisgidsen, uitgestippelde routes voor wandelaars en fietsers, kortingen bij musea en toegang tot de nieuwste verhalen.

Krijg toegang 29,90 euro voor een heel jaar

Vind alle Plus-voordelen op een rijtje. Ben je al plus? Meld je aan

Plus-gebruikers geven Industriecultuur.be een gemiddelde score van 4,3/5!

 

Meer artikels over