Hamerkoptoren

Grube Camphausen

Hammer time in het Duitse Saarland

Tussen 1909 en 1911 werd de Duitse steenkoolmijn Camphausen uitgebreid met een vierde schachtbok in gewapend beton, een wereldwijde primeur in die tijd.

Grube Camphausen was op dat moment al 40 jaar actief, maar een goeie naam was blijkbaar moeilijker te vinden dan steenkool. Een bezoek in 1874 van de Pruisische minister van Financiën, Otto von Camphausen, inspireerde de directie om de mijnzetel dan maar naar deze politicus te vernoemen.

Hamerkop

De mijn bestond toen al uit drie schachten, in 1908 volgde de aanleg van een vierde schacht. Voor een metalen schachtbok met ophaalgebouw bleek geen plaats meer, dus werd er gekozen voor de bouw van een toren in gewapend beton, de eerste ter wereld. Met zijn uitkragende zijkanten lijkt de toren op een hamer, vandaar de bijnaam hamerkoptoren

Het betonnen gevaarte rust op vier betonnen pijlers die tot 11 meter onder de grond zitten. De 40 meter hoge toren huisvest helemaal bovenaan twee ophaalmachines. Beide elektrische AEG-motoren hesen elke dag een slordige 2.200 ton steenkool uit de 640 meter diepe schacht IV.

Van docent tot vluchteling

Bouwkundig ingenieur Karl Walter Mautner ontwierp de betonnen toren. Hij specialiseerde zich in dit destijds innovatieve materiaal en deelde zijn kennis als docent aan de Akense technische hogeschool. In het voorjaar van 1933 zette de hogeschool hem echter aan de deur vanwege zijn joodse herkomst. 

Nadat Mautner tijdens Kristallnacht in 1938 enkele weken achter de tralies verdween in Buchenwald, besliste hij na zijn vrijlating om naar Londen te vluchten. Mautner stierf er op 67-jarige leeftijd in 1949.

Erkenning volgde pas na Mautners dood. De door hem ontworpen hamerkoptoren bleef na de sluiting van Grube Camphausen in 1990 overeind. Ook de metalen toren boven schacht II bleef bewaard. De Duitse Federale Ingenieurskamer heeft zijn toren in 2016 uitgeroepen tot Historisch monument van de ingenieursbouwkunst.

Krijg nu toegang tot alle insider informatie

De praktische info is alleen toegankelijk voor Plus-leden. Als Plusser:

  • Ontdek je het adres, gps-coördinaten en achtergrondinformatie. Bekijk een voorbeeld.
  • Krijg je toegang tot de kaart met 700 locaties en lees je als eerste de nieuwste verhalen.
  • Ontvang je digitale reisgidsen, uitgestippelde routes en kortingen bij musea.
  • Steun je dit platform zodat we kunnen blijven groeien.

Krijg toegang tot Plus >> € 29,90 voor een heel jaar

Vind alle Plus-voordelen op een rijtje. Ben je al plus? Meld je aan

Plus-gebruikers geven Industriecultuur.be een gemiddelde score van 4,3/5!

 

Meer artikels over