Betonnen funderingsplaat van de kabelbaan

Tranvia Aereo

Wat blijft nog over van de eerste kabelbaan ter wereld?

De Spaanse ingenieur en uitvinder Leonardo Torres Quevedo stampte in 1907 de eerste kabelbaan ter wereld uit de grond die geschikt was voor personenvervoer.

Tot dan werden kabelbanen alleen gebruikt om steenkool of ertsen te transporteren. Quevedo zag niet in waarom je er ook geen mensen mee kon vervoeren. Al in 1887 vroeg hij een patent aan voor een 'Multi-wire aerial funicular road system,' maar het zou 20 jaar duren vooraleer hij zijn uitvinding in de praktijk omzette.

Recreatiepark

De locatie van de eerste kabelbaan was Monte Ulia in het Spaanse San Sebastián. Op de top van die heuvel genoten bezoekers van het weidse uitzicht op de zee en konden ze de Walvisrots bezoeken. Een uitgeklede uitkijktoren en drooggelegde fontein herinneren nog aan het spartaanse amusement van weleer.

280 meter zweven

Om de laatste 280 meter te overbruggen naar het topje van Monte Ulia, goed voor 28 meter hoogteverschil, konden de bezoekers de kabelbaan nemen. De attractie opende op 30 september 1907 in het bijzijn van Quevedo en de lokale notabelen.

Aan boord van de gondel konden 12 tot 14 personen plaatsnemen. In een drietal minuten legden toeristen het traject af naar boven. Zes kabels droegen het gewicht van de cabine, terwijl een elektromotor een kabel aandreef om de gondel in beweging te brengen. (Foto: Publiek domein)

Een jaar na de opening vervoerde de kabelbaan meer dan duizend toeristen naar de top van Monte Ulia. Maar in 1912 was het vet van de soep. Dat had alles te maken met de opening van een nieuw pretpark op de Monte Igeldo aan de andere kant van San Sebastián. Zowel de tramlijn als de kabelbaan werden in 1920 stopgezet en verdwenen in de vergetelheid.

Vertrekstation

Op Monte Ulia vind je nog enkele sporen terug van het vertrek- en aankomststation. De betonnen plaat waarop de machinekamer was gemonteerd en van waar de gondels vertrokken, ligt er nog ongerept bij. 

Ook van het muurtje dat het pad naar het vertrekstation afzoomde, zijn nog sporen te vinden. Over een afstand van enkele meters liggen de stenen nog opgestapeld.

Aankomststation

28 meter hoger vind je de overblijfselen van het aankomststation (Foto: Publiek domein, illustratie uit Le Génie Civil).

Ook daar bleven alleen de betonnen funderingsplaten bewaard nadat de kabelbaan meer dan een eeuw geleden werd ontmanteld. In de betonnen blok vooraan op de foto hieronder, waren vier kabels verankerd die de pylonen van het aankomststation in balans hielden.

De verste fundering ondersteunde de pylonen. In de ronde openingen, waar nu planten uitschieten, rustten twee cilindervormige contragewichten die het gewicht van de zes draagkabels van de kabelbaan droegen.

Spanish Aerocar

Hoewel Monte Ulia de eerste kabelbaan huisvestte, verdwenen de sporen dus in de vergetelheid. Maar elders, meer bepaald boven de Niagarawatervallen, vind je een identieke kopie terug, namelijk de Spanish Aerocar. Hij werd in 1913 opgetrokken door Quevedo en werd zijn bekendste wapenfeit. Deze kabelbaan is tot vandaag in gebruik.

Hoe kan ik deze plaats bezoeken?

Deze info is alleen toegankelijk voor Plus-gebruikers. Als Plus-gebruiker:

  • Ontdek je het adres, gps-coördinaten en bezoekinstructies. Benieuwd? Bekijk een voorbeeld.
  • Krijg je toegang tot de kaart met 600 bestemmingen.
  • Ontvang je digitale reisgidsen, uitgestippelde routes voor wandelaars en fietsers, kortingen bij musea en toegang tot de nieuwste verhalen.

Krijg toegang 29,90 euro voor een heel jaar

Vind alle Plus-voordelen op een rijtje. Ben je al plus? Meld je aan

Plus-gebruikers geven Industriecultuur.be een gemiddelde score van 4,3/5!

 

Meer artikels over