Tot halfweg de 20ste eeuw stootte je in elke stad op een gasmeter. Nu zijn die metalen skeletten grotendeels verdwenen uit het straatbeeld.

Onderstation Buchhändlerhof
Elektrische straatverlichting, booglampen, neonlichten,... In 1932 was de Duitse hoofdstad Berlijn volgens Mildred Adams, correspondente bij The New York Times, de best verlichte stad op aarde.
25 februari 2023
Daaraan ging een lange weg vooraf. Bijna een halve eeuw eerder, in 1879, demonstreerde de firma Siemens & Halske de eerste elektrische straatverlichting langs Unter den Linden. Al snel maakten ook de gaslantaarns aan de Potsdamer Platz en langs de Leipziger Straße plaats voor gloeilampen.
Om de straatverlichting te doen branden, was echter elektriciteit nodig. Daarom richtten Oskar von Miller en Emil Rathenau, de twee directeurs van de Deutsche Edison-Gesellschaft für angewandte Elektricität (later kortweg AEG), in 1884 het eerste openbare stroombedrijf op van Europa: de Städtische Elektricitäts-Werke zu Berlin.
Onderstation
Het stroombedrijf nam in 1885 een eerste stroomcentrale in gebruik vlak bij Gendarmenmarkt, een tweede centrale volgde al een jaar later aan de Mauerstraße. Daar vind je nog onderstation Buchhändlerhof terug. De hoogspanning uit de centrale werd er omgezet in lagere spanningen.




Het onderstation dateert van begin twintigste eeuw. Tussen 1926 en 1928 werd het bakstenen gebouw opgetrokken naar een ontwerp van de Duitse architect Hans Poelzig. Hoewel het onderstation beschadigd raakte tijdens de Tweede Wereldoorlog, bleef het tot 1988 in gebruik in de voormalige DDR.
Technoclub
Tussen 1993 en 1997 veranderde het onderstation in de befaamde technoclub E-Werk waar onder andere Paul Van Dyck resident-dj was. Vandaag geeft het opgeknapte bouwwerk onderdak aan kantoren en een eventruimte.

- Website ewerk Berlin
- Landesdenkmalamt Berlin: Abspannwerk Buchhändlerhof
- Berliner Zentrum Industriekultur: ewerk Berlin
- Tagesspiegel: Berlins elektrisches Licht ab 1879: „Die best-beleuchtete Stadt der Welt“, schrieb die New York Times
ewerk Berlin
Mauerstraße 78-80
Berlijn
Duitsland