Staal en ijzer

Deze reisgids neemt je mee naar Bilbao, San Sebastián en Irun en wijst je in twaalf verhalen de weg naar niet te missen industrieel en militair erfgoed in het Spaanse Baskenland.

Al 3 jaar lang duurt de oorlog in Oekraïne. Anderhalve eeuw geleden waren het geen Russische soldaten, maar Belgische ingenieurs en industriëlen die Oekraïne overspoelden.

Op een steenworp van de staalfabriek van Cockerill in Seraing verscheen in 1961 de Tour Boma. Het bedrijf Boma was gespecialiseerd in de behandeling en recyclage van vuurvaste stenen voor de staalindustrie.

In 1799 zette de Engelsman William Cockerill voet aan land in Verviers, twee jaar later stak de rest van zijn gezin het kanaal over. Hij en zijn zonen loodsten Aken, Luik, Seraing en Berlijn een nieuw tijdperk binnen: dat van de Industriële Revolutie. Wat blijft daar nog van over?

Staalfabrieken vormden ooit het fundament van de Europese industrie, maar in de jaren 1970 verschoof het zwaartepunt oostwaarts en bleven leegstaande staalfabrieken achter. Deze 6 hoogovens zijn omgetoverd in monumenten die je zelf kunt verkennen.

In 1959 rees een tachtig meter hoge hoogoven uit de grond in Sestao, een gemeente op een vijftal kilometer van de Spaanse havenstad Bilbao.

Van de zes hoogovens die de staalfabriek van Uckange begin twintigste eeuw rijk was, blijft vandaag alleen nog de 71 meter hoge hoogoven 4 over.

Tussen de Samber en het kanaal Brussel-Charleroi stampte de industrieel en politicus Ferdinand Puissant in 1832 de Forges de la Providence uit de grond, een ijzerfabriek waarvoor hij de mosterd haalde bij de Engelsman Thomas Bonehill.

Terwijl de familie Krupp de scepter zwaaide in het Duitse Ruhrgebied, was het de familie Stumm die in het Saarland de lakens uitdeelde. De wieg van hun staalimperium stond in Neunkirchen. 

Tot diep in de twintigste eeuw was het Ruhrgebied de economische motor van Duitsland. Vandaag zijn veel hoogovens gedoofd en de steenkoolmijnen gedempt. Wat blijft er nog over van dat riante industrieel erfgoed?

Noch de stad Charleroi, noch het Waals Gewest willen geld vrijmaken om hoogoven 4 in Marchienne-au-Pont te onderhouden en te bewaren voor toekomstige generaties.

In de jaren 1960 kreeg Vlaanderen zijn eerste eigen staalfabriek langs het kanaal Gent-Terneuzen. Daar rees Sidmar (Sidérurgie Maritime) uit de grond, vandaag de thuishaven van de enige nog actieve hoogovens in ons land.