Waar de Vennbahn door het Duitse Lammersdorf snijdt, bots je op een rij betonnen drakentanden.
Vennbahn deel 1: Aachen - Waimes
Steenkooltreinen, militaire transporten en stoomlocomotieven dwars door de Hoge Venen hebben plaats geruimd voor fietsers op de historische Vennbahn. Een verslag van het traject tussen Aachen en Waismes.
5 april 2016
Aachen
Raeren
Monschau
Kalterherberg
Sourbrodt
Born
Sankt-Vith
Burg-Reuland
Wilwerdange
Troisvierges
Eupen
Verviers
Malmedy
E42
E40
E25
België
Nederland
Duitsland
Luxemburg
1 KM
Industriecultuur.be - © OpenStreetMap contributors
De Vennbahn zag het levenslicht in 1889. De Pruisische staat legde in de hoogdagen van de steenkoolindustrie 124 kilometer rails om het zwarte goud en ijzererts tussen het Ruhrgebied en de staalfabrieken in Luxemburg te vervoeren.
0 km: Aachen
De Vennbahn doorkruist 3 landen (Duitsland, België, Luxemburg) en is een samensmelting van 2 spoorlijnen: lijn 48 start in Aachen en loopt tot Sankt Vith (91,4 km) en lijn 47 tussen Sankt Vith en Troisvierges (22,4 kilometer) in Luxemburg.
22 km: Station Raeren
Via het station van Raeren, op een boogscheut van Eupen, duikt de Vennbahn België binnen. In 1959 stapten hier de laatste reizigers van de trein.
Naast het fietspad herinneren de overwoekerde sporen aan wat ooit een druk station was. Daartussen prijkt een oude waterpomp uit het stoomtreintijdperk en verschillende armseinen, waarvan je her en der nog over de bedieningskabels struikelt.
Buffetwagons
Ook oude buffetwagons en ander spoorwegmaterieel stond hier te roesten. Begin 2019 heeft spoorwegvereniging CF3F de site opgeruimd: de rijtuigen waren rijp voor de sloop, andere vooroorlogse wagons verhuisden ze naar het station van Hombourg.
30 km: Duitse enclaves
De Vennbahn vormt tijdens de Eerste Wereldoorlog een belangrijke aanvoerlijn van Duitse soldaten en oorlogsmaterieel richting front.
Als de Oostkantons na de oorlog door het Verdrag van Versailles aan België wordt toegewezen, ligt de Vennbahn plots op Belgisch grondgebied.
België
Duitsland
enclave
Ruitzhof
Vennbahn
grens
100m
Industriecultuur.be - © OpenStreetMap contributors
Belgisch grondgebied
De spoorlijn steekt verschillende keren de Duitse grens over. Om niet telkens controles te moeten uitvoeren aan de grens, wordt in 1920 beslist de hele spoorwegbedding Belgisch grondgebied te maken.
Vier stukken Duits grondgebied zijn daardoor afgesneden van de rest van het land en vormen tot op vandaag enclaves, zoals delen van Roetgen.
38,5 km: Westwall in Lammersdorf
Waar de Vennbahn door het Duitse Lammersdorf snijdt, bots je op sporen van de Tweede Wereldoorlog: antitankhindernissen van de Westwall (of Siegfriedlinie) moesten de Duitse grenzen verdedigen tegen eventuele aanvallers.
47,5 km: station Monschau
Voorbij Lammersdorf passeert de Vennbahn restanten van onder meer het station Konzen en Monschau, allebei in Duitsland.
54 km: Kalterherberg
De als fietspad heraangelegde Vennbahn leidt je onder de brug in Kalterherberg. De treinsporen zijn vanaf de jaren '80 stelselmatig opgebroken.
Van Kalterherberg tot het Belgische Sourbrodt zijn de sporen van de Vennbahn wel blijven liggen. Dat stukje kan je nu met een railbike afleggen.
61,5 km: Grensstation Sourbrodt
Vanaf het Belgische station Sourbrodt laat de Vennbahn Duitsland definitief achter zich.
Tot 2004 reden tussen station Sourbrodt en het verderop gelegen Waimes militaire treinen voor het kamp van Elsenborn.
65 km: Draaischrijf en seinhuis van Sourbrodt
Een honderdtal meter voorbij Sourbrodt ligt een draaischrijf, die tot voor enkele jaren nog overwoekerd was door struiken en planten.
Vlak ernaast staat het seinhuis, met her en der errond verroeste katrollen waarover de kabels liepen voor de manuele seinbediening vanop afstand.
70 km: Brugruïnes
Bakstenen restanten van overbruggingen en oude kilometeraanduidingen markeren het traject tussen Sourbrodt en Waimes.
Lees het tweede deel over het vervolg van de tocht tussen Waismes en Troisvierges.
Links
- Historical Railway Data: Spoorlijn 47 en spoorlijn 48
- Website Vennbahn.eu
- Museum: Geschicht- und Museumverein zwischen Venn und Schneifel (Sankt Vith)
- Railtrash: verslag spoorlijn 47
Lees ook
Steenkooltreinen, militaire transporten en stoomlocomotieven dwars door de Hoge Venen hebben plaats geruimd voor fietsers op de historische Vennbahn. Een verslag van het traject tussen Waismes en Troisvierges.
