Steenkooltreinen, militaire transporten en stoomlocomotieven dwars door de Hoge Venen hebben plaats geruimd voor fietsers op de historische Vennbahn. Een verslag van het traject tussen Waismes en Troisvierges.
Spoorlijn 128
Al meer dan een eeuw kronkelt een 21 kilometer lange spoorlijn over viaducten en door tunnels langs de Bocqvallei: spoorlijn 128.
4 januari 2017
De spoorlijn van de Bocq, genoemd naar de rivier die er langskabbelt, verbindt Yvoir met Ciney. Dit artikel neemt je mee naar het bijna 5 kilometer verlaten gedeelte tussen Yvoir en Évrehailles. Vanaf Évrehailles tot in Ciney is de spoorlijn heraangelegd én rijden er zowel dienst- als reizigerstreinen.
Viaducten dwars door Yvoir
Doorheen het dorpje Yvoir lopen de verlaten sporen op een verhoogd viaduct, waarbij de overwoekerde rails rakelings langs de gevels van statige herenhuizen scheren.
Maas
Yvoir
Évrehailles
Tunnel
Bocq
Industriecultuur.be - © OpenStreetMap contributors
Voorbij Yvoir duikten de treinen tot de vorige eeuw een 1 kilometer lange, kaarsrechte tunnel in.
De tunnel van Yvoir is sinds 2015 vergrendeld: de ontginning door de nabijgelegen steengroeve (zie foto) brengt de stabiliteit ervan in gevaar.
Nazitunnel
De tunnel is gebouwd in 1906 en kreeg tijdens de Tweede Wereldoorlog minder aangename gasten over de vloer: de leiders van het Derde Rijk.
In oktober 1940 schuilde Hitler er toen hij op weg was naar Montoire om er Pétain te ontmoeten, het staatshoofd van het collaborerende Vichy-regime in Frankrijk.
Van 5 tot 6 juli 1940 zocht de Duitse militaire leider Hermann Göring er al eens onderdak.
Langs de Bocq
Voorbij de tunnel van Yvoir loopt de ongebruikte spoorweg vanaf Yvoir-Carrière nog 2,5 kilometer door de bossen en langs of boven de rivier de Bocq tot in Évrehailles.
Opkomst en teloorgang
Spoorlijn 128 kwam stelselmatig tot leven tussen 1898 en 1907. In totaal was het enkelsporige traject 21 kilometer lang en telde het 12 stations, zo weet le Chemin de Fer du Bocq.
De raad van beheer van de NMBS besliste op 30 januari 1959 om 2.000 kilometer sporen te schrappen of anders uit te baten. Onder meer de lijn 128 sneuvelde in het "rationalisatieprogramma van de exploitatie van de spoorlijnen".
Een autobus verving de reizigerstreinen, voor het goederenvervoer werd driemaal per week een trein ingelegd. Dankzij de vele steengroeves in de buurt denderden die tot 1983 over de sporen. Maar dan leek de Bocqlijn definitief uitgezongen.
Nieuw leven
Tot in 1992. Vrijwilligers bliezen de oude spoorlijn nieuw leven in: le Chemin de fer du Bocq heeft de spoorweg tussen Évrehailles en Ciney terug in gebruik genomen voor toeristische ritten met onder meer stoomlocomotieven.
Ga daar dus niet wandelen: zowel tijdens de rijdagen voor het grote publiek als op andere dagen rijden rijden hier treinen met groepen, toeristen of diensttreinen.
De ambitie is om ooit opnieuw tot in Yvoir te rijden. Maar de afsluiting van de tunnel van Yvoir gooit roet in het eten.
Eind 2022 lijkt er een doorbraak te komen: Wallonië maakte 1,3 miljoen euro vrij om het station van Bauche opnieuw met Yvoir te verbinden. De werken zouden in 2023 starten en afgerond zijn in 2026.
Voorlopig liggen de rails tussen Yvoir en Évrehailles nog te verroesten en de dwarsbalken weg te rotten.
Links
- Historical Railway Data: Spoorlijn 128: Ciney-Yvoir
- Le Chemin de Fer du Bocq
- Fotostop.be: lijn 128
- Spoorwegnostalgie.be: Spoorlijn 128 een eeuw jong
- Sudinfo: Nouvelles fraîches de la ligne du Bocq (2016)
Praktische informatie
Enkel het stuk tussen Yvoir en Évrehailles is buiten gebruik (toestand begin 2017). Op de rest van de spoorlijn kan je toeristische ritjes maken, meer daarover op de site van CFB. Ga daar dus niet op de sporen lopen.
Deze wandeling neemt je mee op verkenning naar de oude spoorlijn, maar hou er rekening mee dat de wandeling intussen onderbroken is door een (afgesloten en vermeende) privéweg en dat de tunnel niet meer toegankelijk is.
Lees ook
Steenkooltreinen, militaire transporten en stoomlocomotieven dwars door de Hoge Venen hebben plaats geruimd voor fietsers op de historische Vennbahn. Een verslag van het traject tussen Aachen en Waismes.
