Betonnen goot in het waterloopbos

Waterloopbos

Sprookjesbos voor waterbouwkundig ingenieurs

In 1951 streek het Waterloopkundig Laboratorium De Voorst neer in de Nederlandse Noordoostpolder. Daar beschikten de wetenschappers over een constante aanvoer en afvoer van water om schaalmodellen voor waterbouwkundige werken uit te testen.

De geplande afsluiting van de Braakman, een zeearm van de Westerschelde in Zeeuws-Vlaanderen, beet de spits af. In het laboratorium werden in de loop van 1951 verschillende modellen uitgetest voordat de oude zeearm op 30 juni 1952 voorgoed werd afgesloten en de Braakmanpolder werd drooggelegd. 

Golfmachines

Al snel werden nieuwe modellen gebouwd, bijvoorbeeld voor de Rotterdamse havenuitbreidingen. De hele waterweg tot aan de zee werd op een schaal van 1:75 nagebouwd. Stromend water werd tegen lage snelheid door het model gejaagd, golven werden gesimuleerd met golfmachines. In het schaalmodel voor een oliehaven in Libië staan nog een handvol zulke machines.

Bij gebrek aan computers die het nodige rekenwerk konden doen, werd alles dus mechanisch uitgetest. Door papieren snippers of gekleurde stenen in het water te strooien en er foto’s van te nemen vanop een hoge fotoladder, werden de stromingen in beeld gebracht.  

De verzanding van rivieren werd dan weer getest met behulp van gemalen bakeliet. Het gruis van radiokasten kwam nog dichtst in de buurt van hoe zandkorrels zich gedragen op zo’n kleine schaal. Dag in, dag uit waren zo’n tweehonderd werknemers van het Waterloopkundig Laboratorium bezig met modellen uit te tekenen, te bouwen en uit te testen.

Maasvlaktecentrale

Voor de bouw van de Maasvlaktecentrale begin jaren 70 werd door de wetenschappers een koelwatervijver nagebouwd op schaal 1:20. 

Deltawerken

In de eerste 25 jaar waren de Deltawerken de grootste opdrachtgever. Zo werd in de golfbak onderzoek gevoerd naar de Deltawerken. Zeven golfmachines wekten golven op en de wetenschappers onderzochten het effect daarvan op modellen, bijvoorbeeld om na te gaan hoeveel blokken nodig waren om de Brouwersdam af te sluiten.

Deltagoot

Eind jaren zeventig werd een 233 meter lange betonnen bak aangelegd, de zogenoemde Deltagoot. Een golfmachine wekte tot 2,5 meter hoge golven op om waterbouwkundige constructies te testen, bijvoorbeeld voor de stormvloedkering in de Oosterschelde. In de betonnen gootbak kon ook lucht geblazen worden om stormen te simuleren. De Deltagoot werd in 2015 buiten gebruik gesteld en veranderde in een kunstwerk.

'Groot speelgoedland'

‘Het Waterloopkundig Laboratorium lijkt net een groot speelgoedland,’ schreef dagblad Het Vrije Volk in de beginjaren. Tientallen modellen werden er gebouwd op het 120 hectare groot domein, maar de technologische ontwikkelingen maakten simulaties mogelijk via computermodellen. Het openluchtlaboratorium verloor daardoor langzaam maar zeker zijn nut, het terrein werd dan ook in 1996 verlaten.

Natuurpark vol schaalmodellen

Een projectontwikkelaar wilde een recreatiepark en jachthaven aanleggen op het vroegere domein, maar werd door de provincie Flevoland teruggefloten. In plaats daarvan kocht Natuurmonumenten in 2002 het terrein. Een deel van de schaalmodellen werd opgeknapt. In totaal zijn er nog 35 installaties bewaard, de ene al in een betere toestand dan de andere.

Hoe kan ik deze plaats bezoeken?

De praktische bezoekinfo is alleen toegankelijk voor Plus-gebruikers. Als Plus-gebruiker:

  • Ontdek je het adres, gps-coördinaten en bezoekinstructies. Bekijk een voorbeeld.
  • Krijg je toegang tot de kaart met 600 bestemmingen.
  • Ontvang je digitale reisgidsen, uitgestippelde routes, maar ook
  • kortingen bij musea en
  • als eerste toegang tot de nieuwste verhalen.

Word nu Plus >> 29,90 euro voor een heel jaar

Vind alle Plus-voordelen op een rijtje. Ben je al plus? Meld je aan

Plus-gebruikers geven Industriecultuur.be een gemiddelde score van 4,3/5!

 

Meer artikels over