Batterij Hundius en de Halve Maan

Het militaire ontstaan van de Halve Maan gaat echter veel verder terug in de tijd, tot begin zeventiende eeuw. Tijdens het Beleg van Oostende streken Spaanse troepen er neer om de stad - toen nog een vissersdorpje - te beschermen tegen een aanval van Nederland en Engeland.

Spuikom

Daarna dommelde de Halve Maan in tot halfweg negentiende eeuw. Toen werden de duinen verhoogd met het uitgegraven zand van de Spuikom. Op de verhoging bouwde het Belgische leger kanonnen en een kruitmagazijn, maar tijdens de Eerste Wereldoorlog namen de Duitsers het roer in handen.

Het Duitse leger installeerde er batterij Eylau, een verzameling kanonnen en luchtafweergeschut. Het complex speelde een belangrijke rol in de nacht van 10 mei 1918. Toen probeerde het Britse leger de Oostendse havengeul te blokkeren zodat Duitse onderzeeërs niet meer konden uitvaren.

HMS Vindictive

Een van hun oorlogsschuiten, de HMS Vindictive, werd vol cement geladen en op Oostende afgestuurd om het daar tot zinken te brengen in de havengeul. Nadat Duitse artillerie de schroef van de Vindictive raakte, was het schip onbestuurbaar geworden en slaagde de bemanning er niet in om hem dwars in de havengeul te leggen. De Vindictive werd dan maar tot zinken gebracht tegen het paalwerk van de havendam. 

Missie geslaagd? De Britse marine gaf toe dat de haven niet geblokkeerd was, maar dat het gezonken schip het verkeer van grotere schepen en het uitbaggeren bemoeilijkte. Volgens het Duitse leger was er echter geen vuiltje aan de lucht: 'Daar mag het, voor het geval het niet de moeite waard is om het vlot te krijgen, blijven liggen zolang het wil; ons hindert het daar niet.'

De Vindictive bleef tot na de Eerste Wereldoorlog op de bodem liggen. Pas in augustus 1920 werd hij verplaatst om de havengeul weer vrij te maken 'onder luid hoerahgeroep en het oorverdovend gehuil van de stoomfluiten van al de stoomschepen en motorboten der haven.' De boeg ervan staat sinds 2013 opgesteld pal tegenover de Halve Maan, namelijk op de Oostelijke Strekdam.

Flugabwehrkanone

In 1940 was het opnieuw prijs. Het Duitse leger installeerde er vanaf juni 1940 buitgemaakte kanonnen en bouwde een commandobunker en FLAK-bunkers voor luchtafweergeschut. Daardoor is de Halve Maan de enige resterende Duitse FLAK-batterij (Flugabwehrkanone) in België.

In 1943 verhuisde de Duitse batterij Hundius honderden meter oostwaarts naar een nieuwe marinekustbatterij pal naast het Fort Napoleon.

Commandopost

Na de Tweede Wereldoorlog nam het Belgische leger weer haar intrek in de Halve Maan. Ze bouwde bovenop de Duitse commandobunker een observatietoren van waaruit mijnen werden opgespoord in de Noordzee. In de bunker zelf schuilde een commandopost van de Marine.

In de jaren negentig verhuisde de marine naar Zeebrugge, domein Hundius geeft vandaag onderdak aan het Kadettenkorps van Oostende.

Zowel batterij Hundius als batterij de Halve Maan zijn sinds 1997 beschermd als monument omwille van hun historische waarde en als getuige van de vestingsbouwkunst in de Tweede Wereldoorlog.