Hammebrug over de Durme

Rond de middag begaf de voltallige gemeenteraad, met in hun kielzog de lokale harmonie en een juichende menigte zich naar de oever van de Durme. Daar zou de Hamse burgemeester De Kepper de eerste steen leggen van de nieuwe brug. Maar toen liep het fout. 

'Op het ogenblik dat de muziek een harer opwekkendste deuntjes speelde, zag men plotseling De Kepper zich bukken en vallen,' schrijft een krant over de gebeurtenissen op die dramatische dag. De burgemeester was op 76-jarige leeftijd plots doodgevallen. Hij zou de voltooiing van de nieuwe Hammebrug in 1900 dus niet meer meemaken.

Driedelige vakwerkbrug

Het ging om een meer dan 80 meter lange, driedelige vakwerkbrug met draaibaar middendeel over de Durme in Hamme. Over de brug reden vanaf 1904 onder meer trams vanuit Hamme naar Zwijndrecht en Moerzeke. 

Na amper tien jaar tramverkeer werd het middengedeelte van de brug bij het begin van de Eerste Wereldoorlog opgeblazen door het Belgische leger. Op die manier wilden ze de Duitse invasie bemoeilijken. Als klap op de vuurpijl brak de Duitse bezetter ook nog eens de tramrails op richting Moerzeke.

Het einde van de buurtspoorwegen

De draaibrug werd in 1925 hersteld en de tramsporen van de buurtlijnen werden heraangelegd. De buurtspoorweg naar Moerzeke was echter geen lang leven beschoren. Reizigersverkeer werd in 1937 stopgezet, het goederenverkeer gaf er tijdens de Tweede Wereldoorlog de brui aan.

Bij de start van de Tweede Wereldoorlog liep de Hammebrug slechts lichte schade op. Tramverkeer bleef mogelijk, maar niet voor lang meer. De buurtspoorwegen ondervonden de concurrentie van de auto aan den lijve. In 1959 werd reizigersverkeer op de tramlijn tussen Hamme en Antwerpen-Linkeroever voorgoed stopgezet en vervangen door autobusdienst. Ook van deze lijn werden alle sporen uitgebroken en het houten brugdek werd vervangen door beton.

Nieuwe brug over de Durme

Tot in 1980 raasden auto's en vrachtwagens over de brug. Toen opende 250 meter verder stroomafwaarts een nieuwe betonnen brug die het verkeer over de gewestweg N41 over de Durme voert. De oude Hammebrug raakte in de vergetelheid. Ze was tot op de draad versleten en werd gesloten voor het verkeer. Het middengedeelte bleef opengedraaid aangezien het draaimechanische was beschadigd.

Dankzij de bescherming als monument in 1991 ontsnapte de brug aan een fatale sloop. De brug werd begin deze eeuw gerestaureerd. Het asfalt verdween en ruimde plaats voor een houten brugdek. Nu steken alleen nog voetgangers, fietsers en bromfietsen de brug over. 

Vierendeelbrug tussen Ruien en Avelgem

Haar naam 'Mirabrug' dankt het monument trouwens aan de verfilming uit 1972 van het boek 'De teleurgang van de Waterhoek' van schrijver Stijn Streuvels. In die film kropen Fons Rademakers, Willeke van Ammelrooy en Jan Decleir in de huid van Streuvels' personages. 

De brug over de Durme vertolkte de Vierendeelbrug tussen Ruien en Avelgem die op het moment van de filmopnames vervangen was door een modernere variant. Sindsdien werd niet meer gesproken over de Hammebrug, maar over de Mirabrug.