Grenssteentje C.V.

Buurtspoorweg Geraardsbergen-Vloesberg

Tramgerammel in de Vlaamse Ardennen

Eind negentiende eeuw beschikte België over een van de meest uitgebreide spoornetten ter wereld. Toch bleven veel landelijke regio's op hun honger zitten. Elk boerengat op het spoornet aansluiten kostte gewoonweg te veel geld.

Daarom werd in 1885 de Nationale Maatschappij van Buurtspoorwegen (NMVB) uit de grond gestampt. Verspreid over het land werden meer dan 4.000 kilometer lokale lijntjes aangelegd waarover stoom- en dieseltrams en later ook elektrische trams bolden.

Drie lijnen van en naar Geraardsbergen

In Oost-Vlaanderen was Geraardsbergen het start- en eindpunt van liefst drie buurtlijnen, namelijk de buurtspoorweg uit Oudenaarde, die vanuit Gent-Merelbeke-Herzele en de lijn van Vloesberg (Flobecq) in Henegouwen. 

De aanleg van deze laatste lijn liet jaren op zich wachten. Weliswaar werd in 1912 het licht op groen gezet voor de bouw van deze lijn 370 bis, maar de Eerste Wereldoorlog strooide roet in het eten. Pas in de jaren twintig werd begonnen met de aanleg.

Het baanvak tussen Geraardsbergen en Everbeek werd eind augustus 1927 in gebruik genomen. Dit traject was 9 kilometer lang en werd via stoomrijtuigen geëxploiteerd. Het 1,4 km lange baanvak tussen Geraardsbergen en Goeferdinge bestond trouwens uit een drierailig traject (meter- en normaalspoor) zodat ook goederenwagons vanop het nationale net er konden rijden. 

De reis tussen de twee gemeenten duurde 19 minuten. Op maandag, zaterdag, zondag en feestdag vonden vier ritten in beide richting plaats, op andere dagen waren dat er twee in elke richting. 

Verbinding tussen Oost-Vlaanderen en Henegouwen

Nog eens twee jaar later, in oktober 1929, werd het baanvak tussen Everbeek en Vloesberg in gebruik genomen, het sluitstuk van de spoorlijn waardoor het Oost-Vlaamse spinnenweb van buurtspoorwegen met dat in de Waalse provincie Henegouwen was verbonden. Op dit traject werd onder meer een brug gebouwd waarvan vandaag alleen nog de brughoofden overblijven.

Ontsporingen en botsingen

De buurtlijn bleef niet gespaard van ongevallen. In 1933 ontspoorde de stoomtram ter hoogte van Vloesbergbos, zonder veel erg. Vijf jaar later vielen echter verschillende gewonden toen een goederentram een reizigerstram ramde: 'De botsing had plaats in de bocht en was zo erg dat de mazouttram de lokomotief van de stoomtram gansch inbeukte en op een afstand van 50 meter werd geslingerd.' 

Een 64-jarige vrouw kwam in 1949 dan weer om het leven toen ze in die mate werd opgeschrikt door de naderende tram dat ze in de gracht viel en enkele uren later overleed.

Einde van de buurtspoorweg

Tussen Geraardsbergen en Vloesberg reden ongeveer dertig jaar lang buurttrams heen en weer. Eind september 1956 werd het reizigersverkeer stopgezet. De jaren daarop verdween ook het goederenverkeer uit beeld en werden de sporen opgebroken.

De spoorstaven werden onder meer hergebruikt om de weides mee af te zomen. Ook de grensblokken, die het traject van de lijn markeerden, staan her en der nog verspreid. Bovenaan zijn de letters 'CV' gegrift, de afkorting van de Chemins de fer Vicinaux.

Krijg nu toegang tot alle insider informatie

De praktische info is alleen toegankelijk voor Plus-leden. Als Plusser:

  • Ontdek je het adres, gps-coördinaten en achtergrondinformatie. Bekijk een voorbeeld.
  • Krijg je toegang tot de kaart met 700 locaties en lees je als eerste de nieuwste verhalen.
  • Ontvang je digitale reisgidsen, uitgestippelde routes en kortingen bij musea.
  • Steun je dit platform zodat we kunnen blijven groeien.

Krijg toegang tot Plus >> € 29,90 voor een heel jaar

Vind alle Plus-voordelen op een rijtje. Ben je al plus? Meld je aan

Plus-gebruikers geven Industriecultuur.be een gemiddelde score van 4,3/5!

 

Meer artikels over