"Welsh Slate" domineerde vanaf 1850 de noordwestelijke economie van Wales. In tientallen groeves werd leisteen losgekapt, zoals in het kleinere Rhos, op een flank van de Moel Siabod-berg in Snowdonia.
Leisteenfabriek Ynys-Y-Pandy
Al anderhalve eeuw is deze oude leisteenfabriek in Wales werkloos. Slechts 15 jaar lang werd er leisteen geproduceerd: een commerciële flop anno 1850.
28 oktober 2016
Ynys-Y-Pandy is volgens Coflein, de Welsche inventaris voor onroerend erfgoed, tussen 1856 en 1856 uit de grond gestampt.
De leisteen wordt via een smalspoor aangevoerd vanaf de 3 kilometer verderop gelegen Gorseddau groeve.
Via deze poort werd de leisteen binnengerold in de fabriek.
Waterkracht
Een sleuf in de zijgevel getuigt van de aanwezigheid van een waterrad, die de machines aandrijft in de fabriek.
Commerciële flop
In het recordjaar 1860 passeert er jaarlijks meer dan 2.148 ton leisteen door de handen van de bewerkers.
Maar de productie rolt snel bergaf: de kwaliteit van de leisteen schiet tekort waardoor Ynys-Y-Pandy al in 1871 de boeken sluit.
"Het was een complete commerciële flop", klinkt het in het boek Welsh Slate.
De drie verdiepingen tellende fabriek doet nog tot 1906 dienst als cultureel centrum, dan wordt het dak eraf geplukt en verbrokkelt de fabriek.
Nu domineert de ruïne het landschap en heeft eigenaar Snowdonia National Park het monument in de jaren '80 enigszins gerenoveerd.
Links
- Coflein: Ynys-Y-Pandy Slate Mill, Cwmystradllyn, Ynysypandy, Pont-Y-Pandy
- Derelict places - documenting decay: Ynys-y-Pandy Slate Mill, Cwmystradllyn, Wales
- Penmorfa.com: The Slate Industry of North and Mid Wales
Praktische informatie
Ontdekt via het Wild Ruins Book, een puike gids om op het spoor te komen van Britse verlaten kastelen, ruïnes,...
Ynys-Y-Pandy bevindt zich nabij Penmorfa, te bereiken via de A487. De restanten zijn vrij te bezoeken.
Lees ook
Eeuwenlang klopten en boorden steenhouwers leistenen los in de steengroeves van Wales, zoals in Dinorwic. Dit was ooit de tweede grootste leisteengroeve ter wereld.
