WK veldrijden tussen de mijnrelicten in Liévin

Via de nabijgelegen koolmijnen daalden ze dagelijks zo'n 600 tot 800 meter af in het gangenstelsel. Maar sinds de jaren 1960 is de steenkoolindustrie uitgedoofd. 

Ondergronds bleven ingestorte en onder water gelopen galerijen achter die van de buitenwereld zijn afgesloten. Bovengronds krioelde het dan weer van de spoorlijnen die intussen zijn opgebroken. Beide onzichtbare restanten roepen herinneringen op aan de steenkoolindustrie die Liévin vanaf de tweede helft van de 19de eeuw in zijn greep kreeg.

De vondst van steenkool veranderde de stad toen in een eldorado voor steenkoolbedrijven. De Compagnie des mines de Liévin werd uit de grond gestampt en richtte een handvol steenkoolmijnen op. De rush op het zwarte goud duurde welgeteld een eeuw. 

Van spoorknooppunt tot parcours WK veldrijden

Vandaag is het mijnverleden alleen nog zichtbaar in het landschap, bijvoorbeeld op en rond het parcours van het WK veldrijden in 2025. Dit industriële niemandsland werd indertijd doorkruist door een goederenspoorlijn voor steenkool. (Foto onder: de spoorweg scheert langs Fosse n° 3, via Wikimedia, Publiek domein)

Vertakkingen

De spoorstaven zijn vandaag uitgebroken en vervangen door een fietspad, de Véloroute du Bassin Minier, de Lens à Douai. Maar op het hoogtepunt van de mijnbouw takten de sporen op de plaats van het WK-parcours verder af naar:

1. een (verdwenen) elektriciteitscentrale (ten oosten van het WK-parcours),
2. naar koolmijn Fosse n° 7 van Liévin (ten zuidoosten van het parcours) en
3. naar de vlakbij gelegen Fosse n° 3, bijnaam Sainte Pauline. Deze aftakking meanderde verder tot aan Fosse n° 1. De spoorweg is verdwenen, de huidige Route Départementale D58 volgt echter nog het identieke tracé.

Terril

Fosse n° 3 bevond zich ten noordoosten van het WK-parcours en ging al in 1963 kopje onder. De mijn liet wel de terrils 80, 80A en 80B achter, de afvalbergen van gesteenten die uit de ondergrondse galerijen werden bovengehaald. Terril 80 is nu een van de 353 elementen die door Unesco als Werelderfgoed werden bestempeld in 2012.

Fosse n° 3 

Van Fosse n° 3 zelf blijft niets meer overeind. De mijngebouwen en de 3 schachtbokken werden na de sluiting met de grond gelijk gemaakt. Op het mijndomein bevindt zich vandaag een transportbedrijf. (foto onder: Fosse n° 3 in betere tijden, via Wikimedia, public domain).

Bewaarde schachtbok Fosse n° 1

Voor wie toch een idee wil krijgen van hoe de mijn eruit zag, kan zich naar de nog bewaarde schachtbok van Fosse n° 1 in Liévin begeven, gebouwd in de jaren 1920. Deze schachtbok zou een identiek exemplaar zijn als deze van Fosse n° 3.

Steenkoolcentrale

Ten oosten van het parcours, aan de Rue du Percot, rees in 1906 een elektriciteitscentrale uit de grond die als doel had de steenkoolindustrie van Liévin te elektrificeren. De centrale werd tijdens de Eerste Wereldoorlog vernield, maar nadien heropgebouwd. Tot in 1952 bleef de steenkoolcentrale stroom produceren. Het volledige complex werd in 1996 gesloopt, alleen de koelvijvers zijn nog herkenbaar in het landschap. 

Ten zuiden van het parcours ligt ten slotte Cité des Petits Bois, zo'n 145 mijnwerkerswoningen die tijdens het interbellum werden opgetrokken door het mijnbedrijf van Liévin. De cité is een van de 10 werelderfgoedelementen die Liévin rijk is.

Zelf nog meer ontdekken? Vergelijk kaarten en satellietbeelden van toen en nu via de site van Remonter le Temps.