Binnenkant van een koeltoren

Story

Koeltorens vogelvrij verklaard?

Over de hele wereld kom je nog koeltorens tegen van het Belgische familiebedrijf Hamon. Ruim een eeuw na de oprichting door de broers Hamon eindigde hun firma echter met een valse noot.

Begin twintigste eeuw stonden Achille en Fernand Hamon, twee broers en ingenieurs uit het Franse Bretagne, aan de wieg van Hamon. Achille stampte in 1904 het bedrijf Hamon Group uit de grond in Frankrijk, twee jaar later volgde zijn broer Fernand diens voorbeeld in België

Betonnen koeltorens

Beide broers bouwden koeltorens voor de steenkool- en staalindustrie. Eerst waren dat houten constructies, later schakelden ze over op beton.

Naast de elektriciteitscentrale van de steenkoolmijn van Beringen vind je bijvoorbeeld nog koeltorens van Hamon terug. Zowel de oudste uit 1923 als het exemplaar uit 1942 werden ontworpen door Hamon. Beiden werden, net als de twee overige betonnen koeltorens, in de jaren 2010 gerestaureerd.

Belgisch familiebedrijf

Toen Achille Hamon overleed en geen erfgenamen naliet, werd de Franse tak van de firma stopgezet. Hamon was voortaan een Belgisch bedrijf en breidde zijn imperium vanaf de Tweede Wereldoorlog ook uit naar de Verenigde Staten en elders. Zo bouwde Hamon in China in 2011 aan een 209 meter hoge koeltoren, de hoogste ter wereld.

Hamon bleef ook in thuisland België koeltorens bouwen, onder meer voor de nucleaire centrales van Doel en Tihange en steenkoolcentrales die intussen van de aarbodem zijn verdwenen.

Hoe werkte zo'n koeltoren voor stroomcentrales? Water werd via verbranding van gas of steenkool of door nucleaire splitsing verhit tot stoom en onder hoge druk in turbines geperst, die op hun beurt een generator in gang zette die elektriciteit opwekte. Daarna moest het water weer afkoelen. In een koeltoren werden tot wel twee miljoen liter water per minuten in de toren gespoten en afgekoeld. In de houten latten en goten van de toren kon het water verder afkoelen.

Terug naar Hamon. Rechtstreekse afstammelingen van de familie (namelijk de familie Lambilliotte) zaten tot begin 2017 nog aan de knoppen, maar de voorbije jaren moest Hamon steeds opnieuw op zoek naar vers kapitaal bij onder meer banken en de Waalse overheid.

Overname

In het voorjaar van 2022 vroeg Hamon het faillissement aan. Toch is Hamon niet helemaal uitgewist. Twee maanden na het faillissement nam John Cockerill uit Seraing de belangrijkste activiteiten van het failliete Hamon over, namelijk koelingsactiviteiten voor stroomcentrales en de zware industrie. 

En het koeltorenerfgoed? Nu thermische centrales alsmaar meer worden uitgerangeerd, staan ook de koeltorens onder druk. Na de sluiting van de laatste steenkoolcentrale in het Verenigd Koninkrijk werd een campagne gelanceerd om de nog overblijvende koeltorens te behouden.

Ontvang nog meer stories en events in je mailbox!

  • Ontvang net als bijna 1.500 andere abonnees regelmatig nieuwe erfgoedverhalen in je mailbox.
  • Blijf op de hoogte van events, nieuwe bestemmingen en rondleidingen.
  • Krijg als nieuwe abonnee een gratis digitale reisgids van 30 bladzijden vol erfgoedtips waarmee je zelf op pad kunt.

Na je inschrijving ontvang je nog een e-mail met daarin een bevestigingslink die je moet aanklikken. Niets ontvangen? Check je folder 'ongewenste mail'.

Meer artikels over

Lees nog meer stories